We geven weer eens ruimte aan een gastblogger, die de lezer eeuwen terug meevoert de Bronstijd in. Ver van huis hoeven we er niet voor, want onze goede vriend Peter Schat weet al deze eeuwenoude resten op wandelafstand van Maison Bellevue aan te wijzen.
,,Dat Jurriaan eens een wandelaar trof op de ancien chemin de fer, die met een metaaldetector het bos in trok, zou een mooi begin zijn geweest van dit verhaal. De man vertelde archeoloog te zijn en was op zoek naar restanten van mijnbouw uit de oertijd. Later die dag keerde hij terug en Jurriaan sprak hem, nieuwsgierig naar het resultaat van zijn speurtocht, opnieuw aan. De man had echter niets kunnen vinden.
Het verhaal duikelde weer op in Jurriaans geheugen, toen ik eind 2011 in gezelschap van hem en Enna tegen de heuvel Les Moutelles, niet ver van Bellevue, opklauterde. Mijn speurtocht in september van dat jaar naar resten van een Gallo-Romaanse omwalling op Les Moutelles, had eenmaal weer thuis een verschuiving van inzichten teweeggebracht. De richels die ik aantrof en die zich sluw in haakse bochten op de top van heuvel wrongen, waren lang niet zo herkenbaar als de vallum van het Camp de Cesar, op de nabijgelegen Mont Moux. Die top wordt deels gerond door een aarden wal, waarvan het opgeworpen bouwmateriaal aan de buitenzijde een droge gracht deed ontstaan. Zo’n vallum was een pittige hindernis voor een vijand die tegen de heuvel klimmend het kamp poogde in te nemen.
Zijn de verhogingen van Les Moutelles restanten van het Camp des Moutelles? Ik twijfelde in september al en besloot na de heuvel te hebben gerond terug te keren in een minder bebladerd seizoen. En nu was ook Jurriaan benieuwd. En Enna, hoewel, die is per definitie nieuwsgierig naar elk uitje. We zouden dit keer op zoek naar vier enorme droge grachten die hier in de negentiende eeuw waren gespot. In tegenstelling tot wat men toen dacht, zouden dit geen Gallo-Romaanse verdedigingswerken zijn geweest, maar overblijfselen van dagmijnbouw uit de Bronstijd.
Immers, over de Tranchée Romain, naast de D193 bij het gehucht Montsermage, doet ook een moderne theorie opgeld, namelijk dat ook deze droge gracht ondanks de naam niet door de Romeinen moet zijn gegraven, doch een veel ouder restant is van een zoektocht naar erts. En zo droog is de gracht overigens niet, want de gravers uit de Bronstijd bereikten toen al het grondwater, of zoals de Fransen dat zo mooi zeggen: de nappe phreatique. In elk geval konden de bewoners van Montsermage, het Camp des Moutelles en wellicht de soldaten in het Camp de César er terecht voor hun drinkwater. Ook vandaag de dag spelen de bronnen in de Tranchée Romain een rol bij de drinkwaterwinning. Aanvang vorige eeuw had de 300 meter lange geul tijdelijk een andere moderne bestemming. De ingenieurs die de spoorlijn Saulieu-Corbigny bouwden, lieten hun ‘tacot’ doodleuk door de geul uit de Bronstijd tuffen. Dat duurde tot 1939.
En zo zijn we weer terug bij het spoorlijntje aan het begin van het verhaal. Wat zegt u? Niets wijzer geworden over de mijnen op Les Moutelles? Dat klopt, wij ook niet. Onze conclusie is dat hedendaagse bosbouwers vakkundig deze honderd meter lange en zeven meter diepe geulen hebben laten verdwijnen. Wat we vonden is slechts een piepklein restantje van een ervan en dat ondanks de inzet van Enna als speurneus.''
Wie nieuwsgierig is naar de restanten van de premiddeleeuwse omwallingen en twee mijnen uit de Bronstijd, kan deze filmpjes bekijken:
Camp de César: http://www.youtube.com/watch?v=fuIBUYG4zZ0
En de laatste: http://www.youtube.com/watch?v=06uSceJbVz0
Tranchée Romain: http://www.youtube.com/watch?v=vXS2FZdS1ts
Canal du Touron: http://www.youtube.com/watch?v=Vm1tpMc5pwo
Geen opmerkingen:
Een reactie posten